Hạt dổi rừng

Hạt dổi, một loại gia vị được ví như “Vàng đen” của vùng núi Tây Bắc, có mùi thơm rất đặc trưng và hơi hăng nhẹ, thường được dùng để tẩm ướp các món ăn, thành phần không thể thiếu trong chẳm chéo và đặc biệt còn được dùng để ngâm rượu.

Hạt dổi – Gia vị được ví như “Vàng đen” của núi rừng Tây Bắc

Một loại quả được ví như “Vàng đen” của Tây Bắc và là loại gia vị không thể thiếu trong nhiều món ăn đó chính là hạt dổi, được mọc nhiều ở các tỉnh như: Sơn La, Lai Châu, Điện Biên. Hạt dổi rừng Tây Bắc có hai loại, một loại được dùng để lấy gỗ gọi là “dổi tẻ” và loại còn lại là “dổi nếp” được dùng để lấy hạt làm gia vị.

Dổi tẻ có hạt cứng, mùi hắc nên thường không được dùng để làm gia vị, còn hạt dổi nếp thì hạt rất thơm, và mùi thơm sẽ được tăng lên nhiều lần khi được phơi khô. Nên được dùng làm gia vị, và được người dân nơi đây gọi với tên gọi thân quen là “Vàng đen” Tây Bắc, bởi từ những giá trị về kinh tế & văn hóa mà nó mang lại, cũng như những khó khăn trong quá trình thu hoạch.

Hạt dổi rừng – gia vị được ví như “Vàng đen” Tây Bắc – Ảnh từ Giống Cây Dổi Nếp

Quả hạt dổi có màu xanh nhạt, với kích thước nhỏ, thường ra thành chùm và mỗi chùm sẽ có 3 – 7 quả, mỗi quả sẽ có tối đa là 6 hạt. Hạt dổi khi chín sẽ được chuyển sang màu đỏ nâu đen bóng, với chiều dài khoảng từ 1 – 2cm. Và thường được thu hái vào khoảng từ tháng 8 – 10 hàng năm.

Hạt dổi còn được coi là một dược liệu quý, rất tốt cho sức khỏe nên thường được người dân nơi đây dùng để sử dụng hàng ngày trong mỗi bữa ăn.

Công dụng của hạt dổi rừng

Ngoài công dụng đươc dùng làm gia vị trong ẩm thực, hạt dổi Tây Bắc còn là một thần dược cực kì tốt mà mẹ thiên nhiên ban tặng.

Nhắc đến công dụng của hạt dổi thì không thể nào không nhắc đến câu chuyện truyền thuyết hết sức thú vị của đồng bào người Thái xưa kia kể lại rằng:

Ngày xưa có một anh chàng người Thái sống cùng vợ trong rừng sâu, một hôm bỗng vợ anh đổ bệnh sốt rét do bị muỗi rừng cắn. Thế là anh bèn vào rừng tìm cây thuốc chữa, vô tình anh thấy được cảnh những chú sóc chí chéo dành nhau ăn một loại hạt có mùi thơm đặc biệt. Tò mò anh lấy về cho vợ dùng thử, và thấy bệnh tình vợ thuyên giảm hẳn, từ đó anh cứ ra gốc cây nhặt hạt về nấu cơm cho vợ ăn.

Sau này người dân mới phát hiện ra rằng hạt dổi rất tốt cho sức khỏe, giúp chống sốt rét, chống đau bụng, chống ho chống viêm, giãn mạch và đặc biệt rất tốt cho xương khớp.

Công dụng của hạt dổi – Ảnh từ Nhà vườn Hoàng Giang

Các bước sơ chế hạt dổi

• Bước 1: Quả hạt dổi sau khi thu hái về sẽ được gôm lại và loại bỏ các lá cây, tàn dư thực vật và bụi bẩn. Sau đó mang đi phơi ngoài nắng khoảng 1 ngày để cho nứt vỏ.
• Bước 2: Khi quả dổi nứt, sẽ được người dân dùng tay để tách hạt ra khỏi vỏ.
• Bước 3: Kiểm tra chất lượng hạt dổi bằng cách ngâm qua nước, những hạt được nổi trên mặt nước là hạt lép, ít tinh dầu và loại bỏ đi, chỉ lấy những hạt chắc.
• Bước 4: Sau khi đã lọc và chọn được những hạt dổi chắc, chất lượng rồi thì mang đi phơi khô để dùng lâu dài.